صنعت بسته بندی، تاریخچه، انواع و همه چیز درباره آن

بسته بندی یک عملیات تجاری پیچیده، پویا، علمی، هنری و بحث آفرین است که کارکرد های محافظت، نگهداری، حمل و نقل، اطلاع رسانی و فروش را شامل می‌شود. موسسه بین المللی بسته بندی، آن را به عنوان پوشش محصول تلقی می کند. این حصار قادر است تا مطلوبیت هایی را ایجاد کند که عبارت است از: به شکل ظرف باشد، از کالا محافظت و نگهداری نماید، با خریدار ارتباط برقرار کند و اطلاعات را به او منتقل نماید. هم چنین کالا و سودمندی آن را نشان دهد.

در استاندارد بریتانیا واژه ی بسته بندی به عنوان هنر یا عملیات مورد استفاده در آماده سازی کالا برای حمل، نگهداری و یا تحویل به مشتری تعریف شده است. به بیان ساده تر: بسته بندی ظرفی است که مظروفی را در خود جای می دهد.

تعریف بسته بندی چیست؟

بسته بندی به معنای تهیه «ظرف محافظ یا سیستمی که سلامت کالای «مظروف» را در فاصله تولید تا مصرف حفظ کند و آن را از ضربات، صدمات، فساد ، لرزش، فشار و ارتعاش، مصون نگه دارد». از سوی دیگر بسته‌بندی به مثابه یک فرهنگ بومی، یا ملی و اقلیمی سیستمی است که از سویی موجبات ایجاد ارتباط بین تولید کننده و توزیع کننده را فراهم می ‌آورد و از سوی دیگر بین آن دو و مصرف کننده ارتباط منظم و قابل اطمینانی برقرار می ‌کند.

بهترین تعریف برای واژه ی بسته بندی توسط پین در 1962 داده شده است. امروزه نیز این تعریف به عنوان کامل ترین تعریف بسته بندی استفاده می شود:

یک سیستم که زمان تهیه ی کالا را جهت انتقال، توزیع، ذخیره، خرده فروشی و مصرف کاهش می دهد.

یک مفهوم تضمین کننده برای تحویل مطمئن کالا به آخرین مصرف کننده در شرایط مطلوب و با حداقل هزینه است.

بسته بندی یک عمل فنی اقتصادی است که هزینه ی تحویل کالا را به حداقل می رساند، در حالی که فروش و در نتیجه سود حاصل از آن را به بالاترین حد افزایش می دهد.

نتیجه گیری از تعاریف بسته بندی

به بسته بندی باید با دو دید کاملاً متفاوت ولی همسو نگریست، معطوف به شرح وظیفه یک ظرف در قبال مظروفش.

دیدی که بیشتر جنبه فرهنگی دارد و به نحوی با روحیه، خصلتها، آداب و رسوم، موقعیت اقلیمی و منطقه‌ای کالا و به طور کلی فرهنگ سازنده و کشور تولید کننده آن مربوط می‌شود.

این یعنی که بسته بندی، نظامی است مرکب که هم وظیفه حفاظتی دارد و هم نقش فرهنگ ارتباطی را بازی می ‌کند و واجد جنبه اطلاع رسانی است و می‌ تواند به عنوان یک رسانه، نقش آفرینی نماید

ضرورت نیاز به بسته بندی

محصولاتی که ساخته دست بشر بوده و با استفاده از منابع طبیعی تولید شوند نیازمند بسته بندی می باشند. این نیاز را می توان از جنبه های گوناگون مورد بحث و بررسی قرار داد. هویت بخشی، امنیت، ایمنی و سلامت و در نهایت حمل و نقل، همگی نیاز مبرمی به بسته بندی برای تحقق دارند. حضور بسته بندی در دنیای مدرن، محصور به زمان و مکان خاصی نیست و به معنای واقعی کلمه، همه جا حاضر است.

آیا می توانید چیزی را مثال بزنید که در بسته بندی عرضه نشود؟

شاید بتوان چند نمونه ذکر کرد ولی این محصولات تعدادشان بسیار کم است. هم اکنون حتی محصولات زراعی و باغی نیز حداقل دارای یک لیبل می باشند و لیبل نیز خود شکلی از بسته بندی است.

بسته بندی ابتدایی ترین نیاز هر محصول پیش از عرضه به بازار می باشد چرا که تولید کنندگان برای شناساندن خود و محصولاتشان و البته محافظت از محصول در حین حمل و نقل و نگهداری پیش از فروش به آن نیاز مبرمی دارند.

بسته بندی می ‌تواند ضمن معرفی نام، خواص، مشخصات فنی و شیمیایی، تاریخ مصرف، قیمت، طریقه مصرف و نگهداری صحیح، محافظت آن کالا را تا زمان مصرف به عهده گیرد و در عین حال یک بسته بندی مطلوب قادر است موجب افزایش زمان حفظ و نگهداری کالای فاسد شدنی باشد.

هدف از بسته بندی

حفاظت فیزیکی، انبار کردن، بازاریابی و فروش و حفاظت از کیفیت محصول، از بزرگترین اهداف  بسته بندی می باشد. هدف از بسته بندی مواد غذایی این است که هم زمان نگهداری آنها افزایش یابد و هم بطور کلی از خطر عوامل فساد درونی و بیرونی حفظ شود. همچنین حمل و نقل مواد غذائی بهتر و آسانتر انجام گردد.

بسته بندی کالا در تمامی جهان دو هدف بسیار مهم را ایفا می‌کند.

• مظروف ساختن کالا (نگهداری کالا)
• معرفی بهتر کالا و تشویق مخاطب به خرید آن (عرضه و بازار رقابت)

در واقع می‌توان گفت بسته بندی به عنوان یک فروشنده خاموش قلمداد می‌شود، زیرا کالا ها مستقیماً خود را به خریدار نمایش نمی ‌دهند و این پوشش آنها است که با اشکال مختلف و جملاتی کوتاه، معرف جنس داخل آنها می باشد و اطلاعات لازم را به مخاطب (خریدار) ارائه می‌دهد

بسته بندی به عنوان اولین وسیله ارتباط بصری با مخاطب محسوب می‌شود.

به تعبیری بسته بندی، چراغ قرمزی است در برابر توقف عابران جلوی ویترین خرده فروشی ها و به حق آن را به عنوان فروشنده خاموش می شناسند. بسته بندی، چهره کالاست چون مشتری از طریق بسته بندی محصول را شناسایی می کند. بسته بندی پیام تولید کننده را به خریدار می رساند  و بین آنها ارتباط برقرار و اطلاع رسانی می کند.

بسته بندی عاملی است که نخستین اثر و نقش را به وجود می آورد و باید مراقب باشد که در این اولین برخورد، تا آنجا که توان دارد، خریدار را جذب کند . به همین منظور باید به عواملی که مربوط به ارتباطات است بها داد

بسته بندی نامناسب، بر روحیه جامعه مصرف کننده تاثیر نامطلوبی بر جای می‌ گذارد. به طوری که استنباط مصرف کننده از محصول، با بسته بندی نامناسب مانند تأثیر رفتار فروشنده بی‌ حوصله (مثلاً در آخر وقت کار روزانه) است، که اغلب از نظر روانی موجب رنجش خاطر مشتری می گردد.

بسته بندی مناسب از طریق ارتباط بصری اطلاعات کاملی را در مورد محصول و تولید کننده به مخاطب یا مصرف کننده منتقل می ‌کند و در تشویق او به خرید موثر است.بهمین منظور شرکت ها سعی دارند با بسته بندی های جالب مشتری بیشتری را جلب نمایند.

تاریخچه بسته بندی – ظهور انقلاب صنعتی

ظهور انقلاب صنعتی به راستی تحول اساسی در نظام تولید کالایی ایجاد کرد. انقلاب صنعتی، جهان را با فوران کالاهای گوناگون صنعتی روبرو کرد. تنوع کالاها و رقابت فشرده میان تولید کنندگان و بازرگانان به تدریج هنر را نیز علاوه بر علوم دیگر وارد مجموعه سیستم بسته بندی کرد. با پیشرفت بیشتر، علوم دیگری نظیر روانشناسی فردی، اجتماعی به این مجموعه اضافه شد. توسعه بسته بندی سبب مستقل شدن این صنعت از مجموعه صنایع دیگر شد و رقابت و نیاز سبب گردید که صنایع بسته بندی سهمی قابل توجه از بودجه های شرکتهای تولیدی را به خود اختصاص دهد. امروزه صنایع بسته بندی تبدیل به یک تکنولوژی قدرتمند شده است.

مواد مورد استفاده برای بسته بندی

امروزه در بسته بندی مواد غذایی از مواد مختلف استفاده می شود.

• چوب: مانند جعبه ها
• فلز: فلزات سخت مانند قوطی و بشکه – فلزات انعطاف پذیر از قبیل آلومینیوم و قلع
• شیشه: مانند شیشه های دهانه گشاد و بطری،
• کاغذی: پاکت های انعطاف پذیر،، کارتن های سخت کاغذی
• پلاستیک: نیمه سخت و سخت به شکل ظرف ها و بطری ها و فیلم ها
• منسوجات: مانند پارچه ها و گونی ها
• چندلایه ها که از ترکیب کاغذ، پلاستیک و فویل ساخته می شوند.

این بسته ها در بسیاری موارد باید در مقابل فرآیند هایی از قبیل استریلیزاسیون، انجماد و ذوب کردن مواد غذایی منجمد و حتی طباخی نهایی مقاوم باشند.

تاریخچه بسته بندی چوبی

از دیر باز از تنه درختان استفاده میشد. ولی به شکل کنونی از زمان فرعون که مرده ها را در تابوت چوبی قرار داده و برای هدیه دادن از جعبه چوبی استفاده می کردن آغاز گردید.

بشکه های چوبی بنا به روایتی 79 سال قبل از میلاد مسیح تولید شدند.

 تاریخچه بسته بندی فلزی

نیاز به بسته بندی بهتر و مقاوم تر منجر به پیدایش و توسعه ظروف فلزی گردید. تاریخ ساخت ظروف فلزی به 23 سال قبل از میلاد مسیح نسبت داده می شود. فلز قلع در حدود سال 1240 میلادی در شهر بوهیما توسط یک کارگر انگلیسی کشف گردید. تاریخ کشف و ساخت آهن سفید به سالهای بین 1575 میلادی یعنی از زمانی که قلع به آلمان صادر گردید،برمی گردد.

در سال 1665 میلادی در انگلیس کوشش شد تا آهن سفید ساخته شود، تا اینکه بالاخره در سالهای بین 1720 و 1730 میلادی توانستند توفیق در این امر حاصل نمایند.

هنبوردی در انگلستان برای اولین بار توانست آهن سفید را به طور تجارتی با موفقیت تهیه نماید، او شمش های گداخته را بوسیله غلطک به صورت صفحات نازکتری در آورد. در اوایل قرن هجدهم در حدود سال 1714 ساخت آهن سفید در فرانسه شروع گردید.

در سال 1804 میلادی نیکولا آپرت (Father of Canning) بطور تجربی برای نگهداری مواد غذایی به روشهای خشک کردن، دودی کردن و بسته بندی مواد غذایی در قوطی فلزی دست یافت؛ سپس از این روش در صنعت کمپوت و کنسرو سازی استفاده گردید که بنام اپرتیزاسیون معروف شد. در سال 1810 میلادی پیتر ساخت قوطی فلزی از جنس فولاد با پوشش یک لایه قلع (tin can) را توصیه کرد.

در سال 1823 قوطی حلبی با سوراخی در بالای آن که canister نامیده میشد به بازار آمد. caning یا کنسرواسیون غذا با استفاده از گرما در قوطی حلبی یا شیشه از کلمه can گرفته شده است.

برای مدت طولانی قوطی های کنسرو با دست ساخته می شد. از اوایل قرن بیستم، قوطی های فلزی که شکلی بهداشتی داشت رواج یافت و این امکان به وجود آمد که بتوان از تجهیزات سریع تری برای ساخت، پر کردن و بستن درب قوطی های فلزی استفاده نمود.

تولید قوطی کنسرو از ورق قلع‌اندود در ایران برای نخستین بار در سال 1309 شمسی توسط شخصی به نام درخشان صورت گرفت. او که از مهاجران ساکن شوروی بود پس از انقلاب اکتبر به ایران بازگشت و چون تحصیل‌کرده مدرسه آشپزی مسکو بود با استفاده از تجارب خود، اولین کارگاه ابتدایی قوطی‌سازی در ایران را راه انداخت. او با استفاده از پیت‌های خالی بنزین شرکت نفت و مسطح کردن آن‌ها با دست، ورق به‌دست آمده را از داخل قلع مذاب عبور داده و از آن‌ها قوطی می‌‌ساخت..

برای جلوگیری از ضایعات و افزایش زمان ماندگاری محصولات کشاورزی در سال 1312-1311 از قوطی فلزی برای نگهداری نخود سبز و غیره بهره گرفتند.

در سال 1330 اولین قوطی فلزی جهت بسته بندی روغن نباتی جامد بوسیله دستگاه مدرن ساخته شد.در سال 1336 شمسی ورق لاک اندود و قوطی آماده از خارج وارد ایران شد و در سال 1344 لاک‌زنی اتوماتیک امروزی در ایران برای نخستین بار نصب و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

امروزه ظروف فلزی به عنوان بخشی از بسته بندی مواد خوراکی در اشکال مختلف با زندگی روزمره مردم عجین بوده و تمام افراد جامعه در اکثر مصارف روزانه خود با یک یا چند شکل مختلف آن روبرو می باشند.

بسته بندی فلزی اشکال مختلف دارد مانند قوطی کنسرو٬ قوطی نوشابه٬ قوطی آئروسل٬ تیوپ آلومینیومی٬ اسپری ها٬ قوطی های رنگ٬ محصولات پزشکی٬ بسته بندی مواد شیمیایی٬ قوطی های روغن های غذایی و صنعتی٬ بشکه ها٬ گالن ها و… که ورقهای فولادی و ورقهای آلومینیومی عمده ترین مواد اولیه این صنعت می باشد.

بسته بندی فلزی با پیدایش آلومینیوم

در سال 1958 قوطی آلومینیومی برای اولین بار تولید شد. تولید این قوطی بعلت داشتن مزایایی شامل فراوانی این فلز به عنوان منبع طبیعی ،حمل و نقل آسان و مقاومت نسبتا بالا در مقابل تغییرات شیمیایی، به سرعت توسعه یافت.

وزن مخصوص آلومینیوم 7/2 گرم بر سانتیمتر مکعب می باشد که اگر به صورت ذوب شده باشد، می توان به صورت فویل و نوار باریک شکل بگیرد. ضخامت آلومینیوم به صورت فویل 20-7 میکرومتر و به صورت نوار 21-350 میکرومتر است اما اغلب در بسته بندی نمودن مواد غذایی از فویل آلومینیومی به ضخامت 12-7 میکرومتر استفاده می شود.

در سال 1998 در جهان، 40 درص د کل مواد غذایی توسط آلومینیوم بسته بندی می شده است. تقریبا 15 میلیارد قوطی آلومینیومی مخصوص نوشابه در همین سال تولید شده است. ضمناً بطور متوسط 40 درصد از کل بسته بندی نوشابه های مصرفی را قوطی های آلومینیومی تشکیل می دهند.

تاریخچه بسته بندی کاغذی و مقوایی

تاریخچه و سیر تکاملی بسته بندی با مقوا و کاغذ به تاریخچه ساخت کاغذ برمی گردد، اگرچه چوب و محصولات فرعی دیگر آن از دیر باز در خدمت بشر بوده، ولی بسته بندی به صورت مقوایی و کاغذی پس از پیدایش کاغذ به وجود آمد و روند تکمیلی خود را تاکنون به سرعت طی نموده است.

اولین بار در سه هزار سال قبل از میلاد مسیح، مصریان قدیم که در آن زمان یکی از مراکز مهم بشری محسوب می شدند، برای نوشتن از پاپیروس (Papyrus) استفاده می کردند. نخستین کارخانه کاغذ سازی در قرن ششم توسط چینی ها در سمرقند ایجاد شد سپس این هنر به اعراب آموخته شد و اعراب نیز با آموزش این هنر کارخانه ای در بغداد تاسیس کردند

نخستین کارخانه کاغذ اروپا در اسپانیا به وجود آمد. اسپانیایی ها برای تولید خمیر از آسیاب های آبی استفاده نمودند .بعد ها این هنر وارد کشورهایی دیگر نظیر فرانسه و هلند شد.

در ایران بعد از کارخانه سمرقند که توسط چینی ها اداره می شد، اولین کارخانه کاغذ سازی در سال 1328 در کهریزک احداث شد که کاغذ های باطله را برای تولید کاغذ و مقوا استفاده می کرد، بعد از آن تعدادی واحد تولیدی دیگر در سایر نقاط ایران به وجود آمد.

اولین کارخانه مدرن ایران در سال 1349 در «هفت تپه خوزستان» برای تولید کاغذ های تحریر با استفاده از تفاله نیشکر (bagasse) احداث شد. متعاقب آن کارخانه چوب و کاغذ ایران (چوکا) با استفاده از خمیر های وارداتی و خمیر های داخلی، کاغذ های بسته بندی را تولید نمود.

تاریخچه بسته بندی شیشه ای

یکی از قدیمی ترین ظروف بسته بندی مخصوصا” در مورد مواد غذایی ظروف شیشه ای می باشد اعتقاد بر این است که شیشه گری نوعی از صنعت کوزه گری بوده و قدمت آن به 7000 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد پیش از اواخر قرن نوزدهم، آب معدنی، سس، ترشی، مربا، و محصولات دیگر برای فروش در ظرف های شیشه ای بسته بندی می شدند. بطری هنوز با روشی به نسبت عقب مانده تولید می شد. بطری هایی که به روش باد کردن در قالب، در این دوره تولید میشدند، شکل مناسبی نداشتند واز اشکال عجیب و غریبی برخوردار بودند. اما در طول قرون گذشته، تولید بطری به تدریج رو به اصلاح گذاشت. با ساخت و تولید انبوه بطری و تنوع در ابعاد و حجم آن بشر کنونی توانسته است در بسته بندی ها ظروف شیشه ای را یک امر مهم به حساب آورد و تا حدودی نقش آن را آشکار سازد.

امروزه بیش از صدها نوع از اجناس و مواد در بسته های شیشه ای بسته بندی می شوند و با کیفیت برتر به بازار فروش عرضه می شوند. البته باید متذکر شد که علم شیشه و شیشه گری در ایران نیز از زمان های قبل بوده و هم اکنون نیز رو به رشد است.

استفاده از شیشه برای امور بسته بندی بعد از جنگ جهانی دوم همواره سیر صعودی داشته است. چرا که شیوه های تولید سریع و پیوسته تولید بطری ها و پرکردن آنها به تولیدکنندگان این امکان را داده که از پس تقاضاها برآیند و قیمت آنها را پایین نگه دارند. در حال حاضر 85 درصد از کارخانه های نوشابه سازی از بطری شیشه ای و 15 درصد از کنسروهای تولید شده در جار شیشه ای بسته بندی می شوند. جار شیشه ای مانند قوطی فلزی کاملا غیر قابل نفوذ به اکسیژن، رطوبت و غیره است، شایان ذکر است که خوردگی در جار شیشه ای به ندرت ایجاد می شود.

از اوایل قرن نوزدهم تا دهه ۱۹۶۰ بطری های شیشه ای بازار محصولات مایع را در اختیار گرفتند. یک ماشین مدرن به عنوان نمونه روزانه ۲۰ هزار بطری در روز تولید می کند. زمانی که سایر بسته بندی ها نظیر فلزات و پلاستیک در دهه ۱۹۷۰ عمومیت پیدا کردند با توجه به وزن، شکنندگی و قیمت شیشه در مقایسه با محصولات فلزی و پلاستیکی ، بازار بسته بندی شیشه ای کم رونق گردید. بسته بندی شیشه ای عمدتا در مورد نوشیدنی ها، آب میوه ها ،ادویه و غذای کودک استفاده می شود.

تاریخچه بسته بندی منسوج

برای بسته بندی مواد غذایی (مثلا میوه و سبزیجات) منسوجات توری همان چیزی است که هم ویژگی دیده شدن و هم دوام را برآورده می کند. در نگهداری و جابجایی گوشتهای یخ زده از توریهای کشدار استفاده می کنند.

تاریخچه بسته بندی پلاستیکی

توسعه صنعت پلاستیک به سال 1843 برمی گردد، وقتی دکتر Montgomery جراح آفریقایی گزارش داد که می توان با استفاده از ماده اولیه کائوچو دسته خوبی برای چاقو ساخت. بعد از آن جوهردان و توپ بیلیارد نیز تهیه گردید.

در رابطه با صنعت بسته بندی با اختراع پلی اتیلن پیشرفت غیرمنتظره ای در انگلستان رخ داد. در دسامبر 1935 شیمی دان های انگلستان به ماده جدیدی به نام اتیلن دست یافتند که خواص عایق حرارتی خوبی داشت.

بعد از جنگ جهانی دوم ، استفاده از مواد پلاستیکی بطور معمول در صنایع بسته بندی رواج پیدا کرد و امروزه کاربرد آنها در این امر از نظر میزان مصرف در درجه ی اول اهمیت قرار دارد .

با ظهور پلاستیک به عنوان یک پوشش بسته بندی با ارزش (اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰) این ماده جانشین کاغذ شد. اخیراً مدافعان محیط زیست تبلیغات گسترده ای را آغاز کرده اند که پلاستیک از نظر زیست محیطی محصول نامناسبی است.

نایلون در فرآورده های گوشتی انواع سوسیس، کالباس کاربرد وسیعی دارد همین طور پلی آمید همراه با پلی اتیلن در بسته بندی های تحت خلاء گوشت تازه و پنیر استفاده وسیعی دارد.

استفاده از مواد جدید در صنعت بسته بندی

در صنعت بسته بندی از مواد مختلفی می توان استفاده کرد. یکی از پر کاربردترین های آن ریحان و فناوری نانو می باشد.

استفاده از ریحان در صنعت بسته بندی

استفاده از خاصیت میکروب کشی سبزیجات برای تولید بسته بندی‌ها و پوشش‌های مواد غذایی از دیر باز در کشورهایی مثل ژاپن رواج داشته است . استفاده از ریحان جدید ترین آنهاست.

دانشمندان اسپانیایی موفق شده اند با استفاده از سبزی ریحان، نوعی ورقه نازک پلاستیکی برای بسته بندی گوشت ، پنیر و دیگر مواد غذایی تولید کنند. مواد ضد باکتریایی ریحان برای مقابله با آلودگی مواد غذایی مفید بوده و تاریخ مصرف مواد غذایی را طولانی تر میکند.

محققان اسپانیایی با یک اقدام ابتکاری، پلیمرهای تازه ای تولید کرده اند که مولکول‌های آنها از ترکیب مولکول‌های سبزی ریحان و مولکول‌های مواد شیمیایی پلاستیکی درست شده است.زمانی که از این ورقه‌ها برای بسته‌بندی مواد غذایی استفاده می‌شود، ذرات آب درون ماده غذایی ، مولکول‌های ضد باکتری ریحان را به خود جذب می‌کند و موجب می شود ماده غذایی از وجود باکتریها عاری شود.

کاربرد فناوری نانو در صنایع غذایی

فناوری نانو، توانایی اثر گذاری در بسیاری از زمینه های صنایع غذایی را دارد. این علم و فناوری جدید می تواند نقاط ضعف صنعت بسته بندی را برطرف کند. به عنوان مثال فیلم هایی با ساختارهای نانویی و نیز با افزودن برخی مواد در ساخت آنها، به تولید بسته بندی هایی ختم می شود که می تواند از تهاجم عوامل بیماری زا و میکروب ها و دیگر میکروارگانیسم هایی که بهداشت و سلامت غذا را به خطر می اندازد، جلوگیری کنند.

همچنین نانو حسگرهای به کار رفته در بسته بندی مواد غذایی، می تواند برای نمایش کیفیت مواد غذایی بسته بندی شده و اعلام وضعیت سلامت آن به کار رود. به طور خلاصه حوزه های مختلف کاربردی فناوری نانو در غذا و صنایع غذایی را می توان به شش دسته نگهداری غذا، بهبود طعم و رنگ، سلامت غذا، بسته بندی، تولید غذا و فرآیندهای غذایی تقسیم کرد.

امروزه بسته بندی و پالایش مواد غذایی یکی از عمده ترین زمینه هایی است که به صورت ((هوشمند )) در آمده اند و این بدان معنا است که این بسته ها به شرایط محیطی واکنش نشان می دهند ، یا در صورت خراب و سوراخ شدن خود را تعمیر و ترمیم می کنند و یا حتی مصرف کننده را نسبت به وجود آلودگی و یا حضور عوامل بیماریزا در بسته ، آگاه می سازند. در حال حاضر پژوهشگران هلندی در زمینه بسته بندی های هوشمند یک گام به جلو برداشته اند. آنها بسته بندی هایی را طراحی کرده اند که به محض شروع فساد در ماده غذایی داخل بسته ، از خود ماده نگهدارنده آزاد می کند.

مطالب مرتبط:

تاریخچه بسته بندی در ایران و جهان

طراحی بسته بندی خلاقه و ویژگی های آن

انواع بسته بندی چند نوع بسته بندی داریم