بسیاری از مردم تمایل دارند تا بصورت طبیعی آبلیمو را در فصل خود گرفته و برای مدت طولانی نگه داری کنند. برای بسته بندی آبلیمو دستگاه های بسته بندی متفاوتی وجود دارند اما می توان این کار را بصورت دستی و در خانه نیز انجام داد.
پس از گرفتن آبلیمو با دستگاه های آبگیری مخصوصی که وجود دارد، اکثر مردم آبلیمو را در ظروف پلاستیکی مانند بطری های نوشابه نگهداری می کنند و برخی دیگر آن را در ظروف شیشه ای می ریزند.
در مورد مکان نگه داری نیز بسیاری آبلیمو را مانند آبغوره در معرض نور خورشید می گذارند و برخی دیگر در مکان تاریکی مانند انباری قرار می دهند. می خواهیم به این موضوعات بپردازیم و راهکار مناسبی را برای جلوگیری از کاهش کیفیت آبلیمو در بلند مدت ارائه کنیم.
یکی از فاکتورهای بسیار مهمی که در سنجش کیفیت آبلیمو ملاک قرار می گیرد ویتامین سی است، چرا که در طول بازه های زمانی متفاوت و در شرایط نگه داری مختلف، ویتامین سی تغییر خواهد کرد.
ویتامین ث(ویتامین سی) یا اسید آسکوربیک یکی از مهمترین ترکیبات مغـذی در لیمو ترش می باشد، بر اساس مطالعـات میزان ویتامین ث (ویتامین سی) لیمو در حدود 10/5میلی گرم در 100گـرم تعیـین گردیده است .
ویتامین ث (ویتامین سی) به دلیل ساختار ویژه خود ، بـه سـرعت اکسیده و طی دوره نگهداری کاهش می یابد. سرعت تخریب ویتامین ث (ویتامین سی) تا حد زیادی وابسته به نوع بسته بندی و شـرایط نگهـداری اسـت. دمـای نگهـداری محصـول، میـزان اکسـیژن محلـول و نیـز میـزان نفوذپذیری ماده بسته بندی در برابر ورود اکسیژن نیز از عوامـل تـاثیر گذار در سرعت تخریب ویتامین ث می باشند.
بررسی آزمایش تغییرات کیفیت آبلیمو با ظرف های مختلف و تغییرات دما
در ابتدا به بررسی ظرفهایی که در آزمایش مورد استفاده قرار می گیرند می پردازیم و تاثیر آنها بر کیفیت آبلیمو را در طول مدت آزمایش خواهیم سنجید.
از چه ظروفی در آزمایش استفاده شده است:
- PP
- PET
- شیشه
اگر دقت کرده باشید بزرگترین فرق ظروف PET که همان پلی اتیلن ترفتالات می باشد با ظروف پلی اتیلن (PE) و پلی پروپیلن (PP) در این است که شفاف هستند و اگر PET رنگی باشه شفافیت بیشتری دارد.
تفاوت اصلی بین PP و PET در این است که PP یک پلیمر اشباع است، در حالی که PET یک پلیمر غیراشباع است.
PET بی‌رنگ است و معمولا در حالت نیمه کریستالی قرار دارد. سفتی این ماده به فرآیند تولید بستگی دارد و PET قوی و مقاوم در برابر ضربه است.
PET پلیمرهای مصنوعی هستند. کاربردهای مهم این پلیمر از جمله تولید بطری‌های نوشابه، تولید الیاف برای پوشاک در صنعت نساجی، تولید ظروف برای نگهداری مواد غذایی و آشامیدنی، به عنوان بستر در سلول‌های خورشیدی لایه نازک، به عنوان یک مانع ضد آب در زیر دریا کابل‌ها و غیره می‌باشد. به طور قابل توجهی به عنوان یک مانع برای رطوبت و گاز خوب است.
برای مطالعه بیشتر: دستگاه بسته بندی آبلیمو تک نفره
شرایط انجام آزمایش
برای انجام آزمایش زمان 10 هفته در نظر گرفته شده است و مواد آزمایش شامل آبلیموه و ظروف های شیشه ای و PET و PP است.
نمونه ها بـه مـدت ده هفتـه در دو دمـای 20 و 40 درجـه سـانتیگراد نگهداری شده و ویژگیهای فیزیکوشیمیایی و حسی آنها هـر دو هفتـه یکبار، طی سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت.
بررسی نتایج آزمایش
در ادامه موضوع به بررسی نتایج آزمایش می پردازیم و تغییرات را در بازه زمانی گفته شده بررسی میکنیم تا راهکار مناسبی را اتخاذ کنیم.
برای مطالعه بیشتر: دستگاه پرکن
تغییـرات PH چه تاثیری بر ماندگاری آبلیمو دارد
نتـایج نشـان می دهد که میانگین PHآبلیمو در هر سه نوع بسـته بنـدی در هفتـه دوم به صورت معنی دار نسبت به شاهد، کـاهش یافتـه ولـی از هفتـه ششم مجددا افزایش نشان داده است و سپس تا آخر دوره بدون تغییـر باقی مانده است.
اسیدیته آبلیمو چه تاثیری بر نگه داری محصول دارد
نتایج نشان داد که اسیدیته طـی زمـان نگهداری در کلیه بسته بندی ها افزایش آمـاری معنـی دار داشـته اسـت و در هفته ششم به حداکثر مقدار خود رسیده اسـت و پـس از آن کاهش یافته است.
تفاوت مشاهده شده در روند تغییرات اسیدیته و PH را می توان ناشی از وجود ترکیبات تامپونی در آبلیمو دانست که با وجود تغییرات اسیدیته سبب ثابت ماندن pH گردیده اند.
برای مطالعه بیشتر: دستگاه تاریخزن
حال ممکن است برای برخی پیش بیاید که تامپون چیست و چرا تغییرات PH در آن ثابت است؟
طبیعی است که موقع اضافه کردن اسید یا باز به یک محلول، pH محلول تغییر کند.
برخی از محلولها موقع اضافه کردن اسید یا باز تغییرات pH قابل توجهی نشان می دهند، در حالیکه برخی دیگر تغییرات pH ناچیزی نشان می دهند.
به محلولهایی که موقع اضافه کردن اسید یا باز تغییرات pH ناچیزی دارند و pH آنها تقریبا ثابت می ماند، محلول های بافر یا تامپون می گویند.
در هر سه نوع بسته بندی تغییرات ویتامین سی در آبلیمو چگونه رخ داده است
میانگین میزان ویتامین ث در بسته بندی PET برابر 15/25، در بسته بندی PE این میزان برابر 17/89 و در شیشه 10/26 میلی گرم در صد گرم تعیین گردیده است.
میزان ویتامین ث در بسته بندی PET و PE طی زمـان نگهـداری کـاهش آمـاری معنـی داری داشـته اسـت.
در حالی که در شیشه میـزان ویتـامین ث آبلیمـو تـا هفتـه چهارم تغییر معنی داری نداشته و پس از آن روند کاهش خود را طـی کرده است.
شایان ذکر است کـه در بسـته بنـدی ،PE رونـد تخریـب ویتامین ث، بیش از سایر بسته بندیها بوده اسـت در حالیکـه در بسـته بندی شیشه ای، میزان ویتامین ث بیشتری حفظ شده است.
SO2در هـر سه نوع بسته بندی کاهش آماری معنی دار یافته است.
تغییرات دما چه تاثیری بر کیفیت آبلیمو دارد
اسیدیته آبلیمو نیز در دماهای مختلـف نگهـداری، تفـاوت آمـاری معنی داری نداشته است.
ضمن آنکه در هر دمـا، نیـز بـین بسته بندیهای مختلف اختلافی مشاهده نمیشود و فقط دمـا در بسـته بندی PE تفاوت معنی داری در تغییرات اسیدیته ایجاد نموده است.
همچنین دمای نگهداری اثر معنی داری روی میـزان ویتـامین ث در بسته بندیهای مختلف داشته، بطوریکه با افزایش دمـای نگهـداری میزان ویتامین ث در هر سه نوع بسته بندی کـاهش معنـی دار نشـان داده است.
کمترین میزان ویتامین ث در دو دمـا، در بسـته بندی PE و بیشترین آن در بسته بندی شیشه ای مشاهده می شود.
برای مطالعه بیشتر: دستگاه شیرینگ پک
نتیجه گیری
میزان ویتـامین ث در هـر سـه نـوع بسـته بنـدی طـی زمـان نگهداری کاهش آماری معنی دار نشان داده است. میـزان ویتـامین ث در بسته بندی PE بیشترین کـاهش را طـی مـدت نگهـداری داشـته است، در حالیکه در بسته بندی شیشه میزان ویتامین ث بیشتری حفظ شده است.
از آنجـا کـه ویتـامین ث دارای سـاختار حسـاس در برابـر شرایط محیطی نظیـر نـور، اکسـیژن و… بـوده و در شـرایط نامناسـب تجزیه شده و سبب افت ارزش تغذیه ای محصول می گـردد.
از نتـایج می توان چنین استنباط نمود که بسته بندی PE نمیتوانـد بـه عنـوان یک ممانعت کننده مناسب کیفیت آب لیمو را حفظ نمـوده و از اثـرات تخریبی عوامل محیطی بر محتوی ویتامین ث محصول ممانعت کنـد.
سخن پایانی
برای آگاهی بیشتر در باب استراتژی های لازم برای نگه داری محصولات غذایی حتما با گشتا صنعت اصفهان همراه باشید. تجربه بلند مدت و حضور پر رنگ در صنعت بسته بندی و دانش تخصصی با این امکان را به گشتا صنعت اصفهان داده تا بتواند با مشاوران خبره بهترین خدمات لازم را در اختیار هموطنان عزیز بگذارد.
برای کسب اطلاع از آخرین دستاوردهای فنی و علمی حوزه بسته بندی و صرفه جویی در زمان و هزینه و دارا بودن پشتیبانی همیشگی و خدمات بلند مدت گارانتی با گشتا صنعت اصفهان تماس بگیرید.
سوالات متداول
سوال 1: چرا نگهداری آبلیمو مهم است؟
پاسخ: نگهداری آبلیمو مهم است چرا که این ماده اسیدی حساس به عوامل مختلفی مثل نور، هوا، و دما است. نگهداری صحیح باعث حفظ طعم و کیفیت آبلیمو میشود.
سوال 2: چه نوع ظروفی برای نگهداری آبلیمو مناسب هستند؟
پاسخ: ظروف شیشهای یا پلاستیکی با درپوش محکم و مقاوم به اسید برای نگهداری آبلیمو مناسب هستند. ظروف فلزی بهتر است استفاده نشود زیرا با آبلیمو واکنش داده و طعم آبلیمو را تغییر میدهد.
سوال 3: آیا نور مستقیم خورشید بر روی آبلیمو تأثیر دارد؟
پاسخ: بله، نور مستقیم خورشید میتواند باعث تغییر در طعم و کیفیت آبلیمو شود. بنابراین، آبلیمو را در جایی که نور مستقیم خورشید ندارد نگهدارید.
سوال 4: چه دمایی مناسب برای نگهداری آبلیمو است؟
پاسخ: دمای مناسب برای نگهداری آبلیمو در حدود دمای اتاق (تقریباً 20-25 درجه سانتیگراد) است. دماهای بالا (مثل دمای تابستان در خودرو) یا پایین (مثل دمای یخچال) برای آبلیمو مناسب نیستند.
سوال 5: چگونه می‌توان از بلند شدن آبلیمو در ظرف جلوگیری کرد؟
پاسخ: برای جلوگیری از بلند شدن آبلیمو در ظرف، ظرف را با دقت ببندید تا هوا وارد نشود و سپس آن را در وضعیت افقی نگهدارید.
سوال 6: آبلیمو چگونه با هوا واکنش میدهد؟
پاسخ: آبلیمو با هوا واکنش اکسیداسیونی دارد که میتواند باعث تغییر در طعم و رنگ آبلیمو شود. به همین دلیل، نگهداری آبلیمو در مخزنی با حداقل حجم هوا مهم است.
سوال 7: چه توصیههایی برای نگهداری طولانیمدت آبلیمو دارید؟
پاسخ: برای نگهداری طولانی مدت آبلیمو، آن را در ظرفی با درپوش محکم نگهدارید، از نور مستقیم خورشید دور نگهدارید، در دمای اتاق نگهدارید، و ظرف را با دقت ببندید تا هوا وارد نشود.
سوال 8: چگونه می‌توان آبلیمو را از بستری شدن یا تشکیل کربنات کلسیم جلوگیری کرد؟
پاسخ: برای جلوگیری از بستری شدن یا تشکیل کربنات کلسیم در آبلیمو، آبلیمو را در محیطی خشک و خنک نگهدارید و از تماس با هوا و آب اجتناب کنید.
سوال 9: چگونه می‌توان آبلیمو را برای مصرف بهتر ذخیره کرد؟
پاسخ: برای مصرف بهتر آبلیمو، از آبلیمو تازه ترجیحاً استفاده کنید و بعد از هر بار استفاده، ظرف را با دقت ببندید تا هوا وارد نشود.
سوال 10: چگونه می‌توان تشخیص داد که آبلیمو فاسد شده است؟
پاسخ: آبلیمو فاسد شده از طریق بوی نامطبوع، رنگ تغییر یافته، یا تغییر در طعم قابل تشخیص است. اگر آبلیمو علائم این تغییرات را داشته باشد، بهتر است آن را دور بریزید و از آبلیمو تازه استفاده کنید.
